AVRUPA’DAKİ ENERJİ KRİZİ SONRASI TARTIŞMA VAR
Nükleer enerji yeşil mi, değil mi? Hangi ülkeler nükleer enerjiye yatırım yapıyor? Hangi ülkeler bu yatırımı sürdürüyor? Türkiye’nin nükleer enerjideki adımları ne olacak? Hem dünya hem de Türkiye aynı konuyu tartışıyor. Nükleer enerji yatırımları devam etmeli mi, etmemeli mi?
Dünyada enerji krizi büyük. Avrupa’da dahi birçok ülke enerjiyle karşı karşıya. İngiltere’de enerji şirketleri iflas ediyor. Fransa’da dar gelirliye yakıt için kupon sistemi tartışma konusu. Almanya krizin daha da büyüyebileceği mesajını veriyor. İklim krizi gölgesinde fosil yakıtlarının tartışıldığı bir dönemde enerji krizinin baş göstermesi fiyatların da uçması anlamına geliyor.
Ülkeler enerji krizine önlem almak derdinde. Koronavirüs salgını sonrası gelen kriz ülkeleri zora sokmuş durumda. Paris yönetiminden gelen mesaj tartışma konusu. Fransa “Nükleer enerji, yeşil enerji kabul edilsin” diyor.
HANGİ ÜLKELER NÜKLEER ENERJİYE YATIRIM YAPIYOR?
Peki, dünyada kaç ülkede nükleer enerji var? Resmi verilere göre dünyada 33 ülkede 443 nükleer reaktör var. Bu reaktörlerde yaklaşık 400 bin megavat elektrik üretimi yapılıyor. ABD, faaliyetteki yaklaşık 96 bin 553 megavat kurulu güce sahip. 94 nükleer reaktörüyle ilk sırada. Bu ülkeyi 61 bin 370 megavat kapasiteli 56 reaktörle Fransa takip ediyor. Bu ülkeleri 47 bin 498 megavat kapasitesindeki 49 reaktörle Çin izliyor. Rusya 28 bin 578 megavatlık 38 reaktörle 4. sırada. Japonya da 31 bin 679 megavatlık 33 nükleer reaktörle yarışta. 23 bin 150 megavatlık 24 reaktörle güney Kore de en yüksek nükleer enerji kapasitesine sahip ülkeler arasında yer alıyor.
Asıl ilgi çekici rakam, nükleerin yeşil enerji sayılmasını isteyen Fransa’dan. Fransa, elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 70’ini nükleer reaktörler aracılığıyla sağlıyor. Slovakya ve Ukrayna yüzde 54’ünü, Macaristan yüzde 49’unu, Belçika ise yüzde 47’sini nükleer enerjiden karşılıyor. Avrupa Birliği ülkelerinde nükleer enerjinin elektrik üretimindeki payı 4’te bir oranında. ABD’nin toplam elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 20’si nükleer enerjiden sağlanıyor.
Ya Türkiye? Aslında Türkiye dünyadaki en önemli elektrik üretim kaynaklarından biri haline gelen nükleer enerji santralleriyle ilgili çalışmalarına 60 yıl önce başladı. Ama ilk reaktör anlaşması Akkuyu nükleer güç santrali için 2010 yılında imzalandı. Santralin her biri 1200 megavat kapasiteli birinci reaktörün temeli Nisan 2018’de, ikinci reaktörün temeli ise Nisan 2020’de atıldı. Santralin ilk ünitesinin 2023’te devreye alınması hedefleniyor. Akkuyu, tam kapasite devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Türkiye’nin elektrik talebinin yüzde 10’unu karşılayacak.
Tartışmaların da odağındaki nükleer enerji bir yandan da iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında temiz enerji kaynağı olarak görülüyor. Dünyada da nükleer enerjinin elektrik üretimindeki payının artması bekleniyor. Yüzde 10’luk payının 2030’da yüzde 15’e ulaşacağı öngörülüyor. Nükleer enerjinin dünyadaki toplam kurulu gücünün ise 2030’da 500 bin megavatı aşacağı belirtiliyor.