İSTANBUL (İGFA) – Türk lirası (TL) birikimlerini ve buna paralel olarak liraya olan talep, TL cinsinden mevduatları kurdaki değişimlere karşı koruyan “kur muhafazalı mevduat” hesabının geçtiğimiz yıl uygulanmaya başlandığı periyoda nazaran arttı. Karşılaştırma sitesi encazip.com Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) kur muhafazalı mevduatın birinci bilgilerinin alındığı Şubat 2022 datalarıyla Ocak 2023 datalarını karşılaştırarak lira ve döviz cinsi mevduatlarda yaşanan gelişmeleri araştırdı.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT HACMİ 3 KAT ARTTI
Kur muhafazalı mevduatın birinci sefer uygulanmaya başlandığı periyoda kıyasla kur muhafazalı mevduat hesaplarındaki toplam meblağda yüzde 300’lük bir artış gözlemlenirken kur muhafazalı mevduatların gerçek şahısların vadeli mevduatlarına oranı yüzde 22’den yüze 43’e yükseldi. Kur muhafazalı mevduatın vadeli, vadesiz ve ticari de dahil olmak üzere toplam mevduatlara oranı ise yüzde 9’dan yüzde 15’e çıktı.
Toplam mevduata bakıldığında ise geçtiğimiz yıl çoğunlukta olan döviz mevduat hesaplarının, 2023 yılının ocak ayında Türk lirası mevduatlara kıyasla değerli ölçüde düştüğü gözlemlendi. Geçtiğimiz yıl mevduat hesaplarının yalnızca 41’i liradayken bu oran 2023 yılında yüzde 54’e yükseldi. Öteki taraftan geçtiğimiz yıl yüzde 59 olan yabancı para mevduatların oranı 2023 yılıyla birlikte yüzde 46’ya geriledi. Ticari kuruluşlarda TL’de yüzde 45 olan oran, 2023’te yüzde 54’e yükselirken yabancı parada yüzde 55’ten yüzde 46’ya düştü.
MEVDUAT TOPLAMI 9 TRİLYON LİRAYA ÇIKTI
Türkiye genelinde ferdî ve ticari toplam mevduat hesaplarında geride bıraktığımız yıl Türk lirası cinsinden 2,3 trilyon lira ve yabancı para cinsinden 3,2 trilyon lira olmak üzere toplamda 5,5 trilyon lira yer alırken Ocak 2023 bilgilerine bakıldığında TL mevduatlarında 4,9 trilyon lira ve yabancı para mevduatlarında 4,2 trilyon lira olmak üzere toplamda 9 trilyon liranın yer aldığı görüldü. Geçen yıl “kur korumalı” mevduat hesaplarında yer alan ölçü 469 milyar TL iken 2023’te bu sayı yaklaşık 3 kat artarak 1,4 trilyon liraya yükseldi.
Türk lirası mevduatlar 2 katına çıktı
Bireylerin Türk lirası mevduat hesaplarında ise 2 katlık bir artış olduğu geçen yıl 1,2 trilyon lira olan toplam TL mevduatlarının 2023 yılında 2 kat artarak 2,5 trilyon liraya yükseldiği görüldü. Yabancı para cinsinden olan artış ise epeyce sonlu kaldı. Geçtiğimiz 2,1 trilyon lira olan yabancı para mevduatları 2023 yılında 2,6 trilyon liraya yükseldi. Kurdaki artış ve enflasyon göz önünde bulundurulduğunda döviz cinsi mevduatlardaki artışın hudutlu olduğu ve reelde döviz mevduatlarında düşüş olduğu görüldü. Bireylerin mevduat toplamları ise 3,4 trilyon liradan 5 trilyon liraya yükseldi.
Türk lirasına olan inanç arttı
Araştırmadan çıkan sonuçları yorumlayan encazip.com kurucusu ve tasarruf uzmanı Çağada Kırım, şunları söyledi: “Kur muhafazalı mevduat bilgilerinin birinci akmaya başladığı periyoda kıyasla kur muhafazalı mevduata talebin arttığı görülse de bu artışın sonlu kaldığını ve temel dikkat çeken datanın Türk lirası mevduatlarındaki artış olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü geçtiğimiz yıl bireylerin toplam mevduatlarına bakıldığında döviz cinsinden mevduatların lira cinsinden mevduatlara oranla daha fazla olduğunu, 2023 yılında ise eşitliğin yakalandığını görüyoruz. Ticari mevduatlar için farklı münasebetler ve uygulamalar olabildiğinden yatırım tercihlerini daha âlâ tahlil etmek için bireylerin mevduatlarına bakmamız daha hakikat olur. Geçtiğimiz yıl ferdi mevduatların yalnızca yüzde 37’si TL cinsinden tutuluyor, yüzde 63’ü ise yabancı para cinsindeydi. Bu yıl ise eşitliğin yakalandığını ve Türk lirası mevduatların yabancı mevduatlar düzeyine geldiğini görüyoruz. Tüm bu bilgiler bize Türk lirasına olan itimadın arttığını gösteriyor.”